De handpop als onderdeel van de klas
De handpop is binnen een school een veel- en graag geziene gast en neemt een bijzondere rol in bij tal van leermethoden. In een aantal gevallen kan een methode pop ook de rol van klassenpop vervullen, maar ook de situatie waarbij er naast een of meerdere methode poppen ook een klassenpop aanwezig is, komt veel voor. De klassenpop is niet per definitie een pedagogisch hulpmiddel, maar kan dat wel zijn of worden. Hierbij is de interactie die van de pop uitgaat en het initiëren van gesprekken, activiteiten, uitdagingen en leersituaties van belang. De pop moet dus iets DOEN, tot leven komen, aansluiting vinden bij de belevingswereld van de kinderen en aansluiten bij zowel de leerstof als de situaties die zich dagelijks in een groep kunnen voordoen.
Waar een pop als hulpmiddel zich onderscheidt van een andere pop is dat wat hij aanbrengt en aankaart altijd gericht is op interactie, het opbouwen van een relatie en het kinderen uitdagen tot een bepaalde actie. Hij is geen act, is er niet voor de ‘leuk’, al wil dat niet zeggen dat de pop niet leuk gevonden mag worden (bij voorkeur zelfs wèl) maar dat leuk (gezellig, vermakelijk) niet het doel van zijn aanwezigheid is.
Kinderen laten veel meer van zichzelf zien in de aanwezigheid van de pop, laten zich makkelijker door de pop uitdagen dingen te doen die ze eigenlijk best eng vinden. Wanneer je je daarvan bewust blijft en het lukt om de pop als een vriendje te laten zijn, dan is er heel veel met de pop te bereiken. De handpop moet daarbij niet gezien worden als een ‘extra’ activiteit maar als onderdeel van het dag- of weekprogramma. De pop neemt een aantal inhouden voor zijn rekening die op het programma staan en springt in op situaties die zich voordoen. Daarbij kun je denken aan:
- een kringgesprek
- een leeractiviteit
- het zelfstandig en vrij werken
- een inleiding op een onderwerp
- de verdieping van een onderwerp
- conflicten die zich voordoen
- het aanleren van sociale vaardigheden
- het oefenen met nieuwe vaardigheden
- het oefenen met nieuwe situaties
- het leren samenspelen/samenwerken
- dag/week openingen/sluitingen
- etc.
Werken met pop als hulpmiddel draait vooral om het combineren van spel, communicatie en het werken aan verbinding. Verbinding met het kind, maar ook verbinding met de onderwerpen en thema’s die je de pop aan wilt laten kaarten. De mogelijkheden zijn vrijwel oneindig, het vereist alleen wat lef om over die eerste drempel heen te stappen, zeker als je met oudere kinderen werkt.
Als je die drempel eenmaal genomen hebt, zul je merken dat het werken met poppen een enorm positieve uitwerking heeft op jouw pedagogisch klimaat, dat kinderen makkelijker en meer vertellen en dat ze zich door de pop makkelijker uit laten dagen om mee te doen aan een gesprek of activiteit. De betrokkenheid van de kinderen wordt groter en je krijgt door je activiteiten met de pop veel meer informatie over de kinderen omdat kinderen meer van zichzelf laten zien in het bijzijn van de pop. Hierdoor krijg je meer zicht op eventuele leerproblemen, ontwikkelingsachterstanden en/of (leer)behoeften van een kind zodat je daar beter op in kunt spelen.
Daarnaast maakt de aanwezigheid van de pop voor veel kinderen het naar school gaan veel leuker. Alles bij elkaar is de handpop er niet alleen voor de kinderen dus, hij helpt ook jou bij het uitvoeren van je werk.
Onder-, midden-, en bovenbouw
Ook in de midden- en bovenbouw zijn er tal van situaties te bedenken waarin een handpop een belangrijke rol kan spelen.
Vanaf groep 5 staan kinderen vaak wel wat vreemd te kijken wanneer je met een handpop binnen komt, maar dat wil niet zeggen dat ze er niet voor open staan, je moet hem vooral ontdoen van elke zweem van ‘kinderachtigheid’. Daar ligt dus een taak voor jezelf want zodra je de handpop van alle kinderachtigheid ontdoet, blijft er een hulpmiddel over wat ook voor oudere kinderen heel veel te bieden heeft.
De afgelopen jaren is de handpop in steeds meer midden- en bovenbouwgroepen geïntroduceerd. In de midden- en bovenbouw hebben leerkrachten vaak meer sociaal-emotionele doelen voor ogen wanneer ze besluiten een handpop in te gaan zetten en wordt de pop, meer dan in de onderbouw, gebruikt om kinderen daar ook zelf mee te laten spelen, onderwerpen aan te kaarten die gevoelig liggen en te laten oefenen met ander gedrag. Zowel voor de leerkracht als voor het kind blijkt de handpop een instrument te zijn waar ze zich makkelijk achter kunnen verschuilen en waarmee ze een andere rol aan kunnen nemen.
Wil je meer weten? Volg me dan via Facebook of schrijf je in voor mijn nieuwsbrieven (Engelstalig)